اولویت بندی کشت محصولات زراعی آب اندوز بر اساس اصل مزیت نسبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس – دانشکده کشاورزی – گروه اقتصاد کشاورزی

2 دکتری هواشناسی کشاورزی دانشگاه تهران – گروه مهندسی آبیاری و آبادانی – پردیس کشاورزی و منابع طبیعی

چکیده

با رشد جمعیت در سال‌های اخیر و به دلیل قرارگیری ایران در مدار گرم زمین و درنتیجه وقوع خشک‌سالی‌های متوالی در مناطق مختلف کشور سبب لزوم توجه جدی به بحث مزیت نسبی جهت تأمین امنیت غذایی و امنیت استراتژیک کشاورزی در تأمین محصولات زراعی شده است شده است. در این تحقیق برای تعیین الگوی کشت مناسب با استفاده از سه مزیت نسبی آشکارشده شامل مزیت سطح زیر کشت، مزیت عملکردی و معکوس مزیت آبی، شاخصی ترکیبی ساخته‌شده است که رتبه‌بندی مناسبی از محصولات زراعی فاریاب یک استان و همچنین رتبه‌بندی مناسبی از استان‌هایی که یک محصول را کشت می‌کنند به دست دهد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که الگوی کشت در اغلب مناطق کشور صحیح نیست و صرفاً تا حدودی بر اساس مزیت عملکردی و مزیت سطح زیر کشتی اقدام به تولید یک محصول می‌کنند و توجهی به مزیت آبی ندارند و منافع ملی در این تولیدات در نظر گفته نمی‌شود. توصیه می‌شود بر اساس نیاز مصرفی کشور هرساله به کشاورزان هر منطقه بر اساس مزیت نسبی، مزیت عملکردی و مزیت آبی محاسبه‌شده و اولویت‌بندی‌های انجام‌شده، الگوی کشت مناسب اعلام شود و جهت افزایش عملکرد آن‌ها از ارقام پربازده و آب اندوز استفاده کرد

کلیدواژه‌ها


اردستانی، م. طوسی، م. (1389). بررسی مزیت نسبی محصولات زراعی منتخب در ایران. اقتصاد کشاورزی و توسعه. 18(69): 19-42.
امیر نژاد، ح. علی پور، ع. (1392). بررسی مزیت نسبی و ثبات عملکرد صادراتی فراورده‌های جنگلی ایران. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران. 21(4): 690-701.
خالدی، م. غلامرضا یاوری، غ. قدیمی، ا. اردستانی، م. (1392). بررسی مزیت نسبی تولید محصولات کشاورزی در استان کرمان، مطالعه موردی بخش ماهان. بررسی‌های بازرگانی. 11(62): 72-86.
دانشور کاخکی، م. شاه نوشی فروشانی، ن. خواجه روشنایی، ن. (1389). بررسی و تعیین مزیت نسبی محصولات زراعی استان خراسان رضوی با محوریت آب. اقتصاد کشاورزی و توسعه. 18(71): 121-140.
سعیدی فر، ا و آخانی، ز. (1392). تعیین مزیت نسبی محصولات زراعی و باغی استان‌های کشور. مجله اقتصادی. 13(11-12). ۴۷-۶۴.
سلامی، ح و پیش بهار، ا. (1380)، تغییرات الگوی مزیت نسبی محصولات کشاورزی در ایران، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، 9(34): 41-72.
عزیزی ج و یزدانی س. (1383). تعیین مزیت نسبی محصولات عمده باغبانی. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه،46: 72-41
قلی بگلو، م. (1384)، بررسی تأثیر سیاست‌های حمایتی دولت در مزیت‌های نسبی (مطالعه موردی بخش زراعت و باغبانی استان قزوین)، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال سیزدهم، شماره 50.
محمدی، د. (1384)، محاسبه مزیت نسبی محصولات زراعی و باغی استان فارس، پنجمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، زاهدان، انجمن اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
مؤسسه پژوهش­های برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی (1382)، بررسی مزیت نسبی محصولات کشاورزی منتخب، وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی
وزارت جهاد کشاورزی (1382)، آمار و اطلاعات محصولات خشکبار (مناطق سردسیری و معتدله) در ایران و جهان، معاونت باغبانی، دفتر امور میوه‌های سردسیری و خشک
Benesova, I. Maitah, M. Smutka, L. Tomsik, K. Ishchukova, N. 2017. Perspectives of the Russian agricultural exports in terms of comparative advantage. Agricultural Economics. 63(7): 318-330.
Fang, C. and John C. Beghin 2000. Food Self-Sufficiency, Comparative advantage, and agricultural trade: A Policy analysis matrix for Chinese agriculture. Department of Economics Iowa State University, Working Paper 99-WP 223.
Funing, Z. X. Z. and Fu Lonbo,2001. An approach to alternative measure comparative advantage in Chinas grain sector. 45th Annual conference of agricultural and resource economics, January 22-25, 2001, South Australia.
Hassan, R. M. and D.H.K. Fairbanks and G. Magagula and H. Faki 1999. Analyzingcomparative advantage of agricultural production and trade options in Southern Africa.University of Pretoria, Technical Paper No. 100.
Konstantakopoulou, I and Tsionas, Mike G. 2018. Measuring comparative advantages in the Euro Area. Economic Modelling. doi:
10.1016/j.econmod.2018.08.005
Mucavel F.G.2000. Analysis of comparative advantage and agricultural trade in Mozambique. Factuality of Agronomy and forestry Engineering. Eduardo Mondlane University. Technical paper No.107.