تحلیلی بر امکان استفاده از آبدان در استقرار پوشش گیاهی برای اماکن نظامی و امنیتی مناطق بیابانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر و کارشناس ارشد منابع آب دانشگاه تهران

2 مرحوم شده اند. دانشجوی دکتری علوم مهندسی و آبخیزداری تربیت مدرس

چکیده

بیابان‌زایی مشکل عمده بسیاری از کشورها است، کشور ما نیز تحت تأثیر بیابان‌زایی قرار دارد. افزایش روند بیابان‌زایی سبب مشکلات امنیتی و نابسامانی‌های اجتماعی و اقتصادی می‌شود. تعداد زیادی از اماکن و پادگان‌های نظامی به جهت حفظ امنیت ملی در مناطق بیابانی قرارگرفته‌اند، بنابراین ایجاد یک محیط مناسب برای بهبود وضعیت پادگان‌ها و اماکن نظامی در مناطق بیابانی امری ضروری به نظر می‌رسد. لذا ارائه روش مناسب جهت کاشت نهال در مناطق بیابانی بسیار مهم است. با توجه به شرایط آب‌وهوایی مناطق بیابانی، کاشت نهال در این مناطق مستلزم تأمین آب موردنیاز گیاه، حداقل در سال اول رشد می‌باشد تا این‌که گیاه استقامت لازم را به دست آورد. یکی از روش‌های جدید کاشت درخت در شرایط بیابانی و سخت، استفاده از فناوری گرواسیس است. گرواسیس روش کاشت درخت در اراضی خشک، بیابانی و کوهستانی (سنگلاخ) بدون استفاده از آبیاری و انرژی است. با توجه به بررسی‌های صورت گرفته این نتیجه به دست می‌آید که فناوری گرواسیس و استفاده از آبدان علی‌رغم هزینهٔ اولیه برای خرید و نیاز به مراقبت به‌منظور جلوگیری از سرقت آن، یکی از مناسب‌ترین روش‌ها برای ایجاد و توسعه پوشش گیاهی و کاشت نهال در پادگان‌ها و اماکن نظامی در مناطق بیابانی می‌باشد. این روش به دلیل عدم نیاز به کارگر و آبیاری در طول سال از یک‌سو سبب کاهش هزینه آبیاری می‌شود و از سوی دیگر به دلیل قرار گرفتن در داخل اماکن نظامی-امنیتی امکان سرقت آن‌ها وجود ندارد. با استفاده از این فناوری انواع درختان را می‌توان کاشت.

کلیدواژه‌ها


احمدی، حسن. نظری سامانی، علی‌اکبر. اختصاصی، محمدرضا. مقیمی نژاد، فیروزه. حسین‌آبادی، مصطفی. 1391، بررسی تأثیر توسعه شهری و صنعتی (بیابان‌زایی تکنوژنیکی) در بیابان‌زایی. فصلنامه علمی – پژوهشی پژوهش‌های فرسایش محیطی شماره 2، بهار 91، صفحه 63-77.
عابدی بابا حیدری، حبیب. فتاحی، روح‌الله. نامدار خجسته، داود. 1398، مقایسه روش‌های آبیاری سطحی، قطره‌ای و آبدان در استقرار نهال زالزالک برای کنترل پدیده بیابان‌زایی. نشریه آب‌وخاک (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد 33، شماره 2، صفحه 258-245.
عابدی بابا حیدری، حبیب. فتاحی، روح‌الله. نامدار خجسته، داود. صمیمی شلمزاری، زهرا 1396، فناوری گرواسیس، راه‌حلی هیدرولوژیکی در کنترل پدیده بیابان‌زایی و گردوغبار. دومین کنفرانس ملی هیدرولوژی ایران، تیرماه 1396.
طاهر نظامی، محمد. 1382، کیمیای سبز معاونت جنگل، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با همکاری مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، صفحه 149 تا 153.
قربانیان، داریوش. جعفری، محمد. 1386، بررسی روابط متقابل برخی خصوصیات خاک و گیاه در گونه مرتعی Salsola rigida در مناطق بیابانی. فصلنامه علمی – پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، جلد 1-14، 7-1.
قربانیان، داریوش. فتاحی، محسن. حسینی، سید علی. ساکنین چلاو، حمید. و غلامی، غلام. علی. بررسی عوامل مؤثر بر پراکنش پسته وحشی در استان سمنان، 1386، گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، 97 صفحه.
کاظمی نژاد، احمدعلی. باغستانی میبدی، ناصر. کریمی، احمدعلی. 1385، بررسی تأثیر روش‌های مختلف آبیاری بر استقرار گونه‌های درختی مثمر و غیر مثمر در مناطق بیابانی. فصلنامه پژوهش و سازندگی، 19 (2): 71، 94-89.
کریم پور ریحان، مجید. 1384، بررسی تأثیر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بر روی تعداد بوته تاغ، 10 (2)- 422-411.
کردوانی، پرویز. 1356، حفاظت منابع طبیعی (خاک)، انتشارات دانشگاه تهران، 229 صفحه.
کوچکی، علیرضا. 1374، بهره‌برداری از بوته‌زارهای مرتعی. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، 845 صفحه.
 وب‌سایت شرکت زیست‌فناوری سپهر باختر، 1396. به آدرس:
http://www.parsgroasis.com/index.php/fa
 
FAO/UNEP, Land Degradation Assessment in Dray land (LAND), 2001, United Nations Environment Program, Global Environment Facility (GEF), PP.67.
http//:www.groasis.com: Information about samplings and seedlings of trees and shrubs, 2016.
http//:www.groasis.com: Waterboxx planting instruction, 2016.
Lauren B. Wick irrigation systems for subsistence farming. Bachelor of science in mechanical engineering. MASSACHUSETTS INSTITUTE OF TECHNOLOGY. USAA. 2013.
Mexico - Helping a rural family with growing lemon trees, melons, and other vegetables in the Growboxx.
Saeb, K., Sarizade, G., Khodadi, M., & Biazar, E. Evaluation of consequences of dust positioned in southwest of Iran on coagulant factors. Iranian journal of medical sciences, 38(2), 84.‌88, 2013.
Shaltout K.H, Halavany E.L and Garawani M.M, Coastal lowland vegetation of eastern Saudi Arabia, Journal Biodiversity and conservation 2: 5162-5141.1997.