اولویت‌بندی بخش‌های مختلف مسکن بر اساس سبک زندگی و انتظارات و نیازهای کارکنان جوان نیروهای مسلح

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 برنامه ریزی شهری،گروه شهرسازی دانشگده معماری و شهرسازی دانشکده هنر دانشگاه تهران

2 استادیار و مدیر گروه معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی تهران

چکیده

 این پژوهش باهدف اولویت‌بندی بخش‌های مختلف مسکن بر اساس سبک زندگی و انتظارات و نیازهای کارکنان جوان نیروهای مسلح، ازنظر هدف در شاخهٔ پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای قرار می‌گیرد. ازنظر ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری این تحقیق، کارکنان جوان نیروهای مسلح می‌باشند و حجم نمونه به‌دست‌آمده معادل 324 نفر است. همچنین به‌منظور از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تحلیل خوشه‌ای و تحلیل عاملی به کمک نرم‌افزارهای SPSS و Excel استفاده‌شده است. به‌منظور پاسخ به سؤال اصلی پژوهش یعنی" اولویت‌های بخش‌های مختلف مسکن بر اساس انتظارات و نیازهای کارکنان جوان نیروهای مسلح کدامند؟" پس از مروری بر مبانی نظری مرتبط با سبک زندگی و مسکن، با استفاده از روش تحلیل خوشه‌ای و بر اساس وضعیت اقتصادی، وضعیت روابط اجتماعی و ویژگی‌های فردی و خانوادگی، کارکنان جوان نیروهای مسلح به سه گروه دسته‌بندی شدند. سپس با استفاده از روش تحلیل عاملی اولویت‌بندی بخش‌های مختلف مسکن بر اساس سبک زندگی، انتظارات و نیازهای گروه‌های سه‌گانه صورت گرفت. نتایج نشان می‌دهد که اتاق‌خواب والدین، پذیرایی و آشپزخانه جز سه اولویت اولِ گروه اول هستند که با توجه به روابط اجتماعی قوی این گروه قابل توجیه است. برای گروه دوم نیز خواب والدین در اولویت بالاتری نسبت به سایر فضاها قرار دارد. در اولویت‌های بعدی فضای نشیمن و آشپزخانه قرار دارند. برای گروه سوم نیز با توجه به وضعیت اقتصادی قوی، روابط اجتماعی ضعیف و ویژگی‌های فردی و خانوادگی قوی، اولویت داشتنِ اتاق‌خواب فرزندان، فضای آشپزخانه و اتاق‌خواب والدین نسبت به سایر فضاها قابل‌قبول است.

کلیدواژه‌ها


  • امکچی، حمیده (۱۳۷۹)، الگوی سکونت و حقوق شهروندی، انبوه‌سازان مسکن، دوره 1، شماره ۲، ۸-17.
  • آریا نژاد، پرستو و طباطبایی زواره، ملک (۱۳۹۱)، طراحی معماری (بخش دوم)، تهران، دفتر برنامه‌ریزی و تألیف آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای و کارودانش.
  • آصفی، مازیار و ایمانی، الناز (1395)، بازتعریف الگوهای طراحی مسکن مطلوب ایرانی- اسلامی معاصر با ارزیابی کیفی خانه‌های سنتی، پژوهش‌های معماری اسلامی، دوره 4، شماره 2، 56-73.
  • حاجی پور، خلیل و زبردست، اسفندیار (1384)، بررسی، تحلیل و ارائه الگویی برای نظام شهری استان خوزستان، نشریه هنرهای زیبا، دوره 23، شماره 23، 5-14.
  • خضریان، علیرضا و بیات، مهدی (۱۳۹۵)، بررسی نقش سبک زندگی در تحول فضای معماری خانه‌ها (نمونه موردی: خانه‌های یزد)،اولین همایش ملی معماری و شهرسازی (اندیشه، نظریه‌ها و روش‌ها)، ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر.
  • راپاپورت، آموس (۱۳۹۲)، انسان‌شناسی مسکن. (خسرو افضلیان)، مشهد، کتابکده کسری.
  • رامیار، رضا (1391)، درآمدی بر طراحی محوطه مجموعه‌های مسکونی، تهران، انتشارات سمت.
  • زبردست، اسفندیار و شاد زاویه، هادی (1390)، شناسایی عوامل مؤثر بر پراکنده‌گویی شهری و ارتباط آن با ساختار فضایی شهر (نمونه موردمطالعه: شهر ارومیه)، نامه معماری و شهرسازی، دوره 4، شماره 7، 89-112.
  • سگالن، مارتین (1370)، جامعه‌شناسی تاریخی خانواده. (مجید الیاسی)، تهران، نشر مرکز.
  • شولتز، کریستیان نور بری (۱۳۸۱)، مفهوم سکونت به‌سوی معماری تمثیلی، (محمود امیر یاراحمدی) تهران، نشر آگه.
  • صابری، امیر (1392)، آسیب‌شناسی سبک زندگی آپارتمان‌نشینی در تهران، مجموعه مقالات همایش ملی سبک زندگی و در ایران امروز، دانشگاه علامه طباطبائی.
  • ضرغامی، اسماعیل (۱۳۸۹)، اصول پایداری اجتماعی مجتمع‌های مسکونی در شهرهای ایرانی- اسلامی، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی- اسلامی، دوره 1، شماره 2، 103-115.
  • عبادی، عباس؛ شمسی، افضل؛ تابان‌ژاد، زینب و سعید، یاسر (1393)، مقایسه سبک زندگی افراد نظامی و غیرنظامی، فصلنامه طب انتظامی، دوره 3، شماره 3، 159-166.
  • فاضلیان، سید محی‌الدین و اقبالی، سید رحمان (1396)، سبک زندگی؛ عنصر مغفول معماری اسلامی، مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، دوره 10، شماره 1، 57-80.
  • کاشانی، مجید (۱۳۹۲)، سبک زندگی ایرانیان (میراث فرهنگی ناملموس) از منظر سیاحان و سفرنامه نویسان خارجی، مجموعه مقالات تحولات سبک زندگی در ایران، جلد اول، تهران، انتشارات تیسا.
  • مطلبی، قاسم (۱۳۸۰)، روان‌شناسی محیطی: دانشی نو در خدمت معماری و طراحی شهری، نشریه هنرهای زیبا، شماره ۱۰، 52-67.
  • ملکی، سعید و آریان کیا، مصطفی (1396)، سنجش تطابق کالبدی- فضایی سکونتگاه‌های شهر گرگان مبتنی بر شاخص‌های مسکن ایرانی- اسلامی، مطالعات عمران شهری، دوره 2، شماره 4، 139-153.
  • هندری، لئو؛ لاو، جان و گلندینینگ، آنتونی (1383)، اوقات فراغت و سبک‌های زندگی جوانان. (فرامرز ککولی‌دزفولی، مرتضی ملانظر و جنت شاکسمیت)، تهران، نشر سوم.
  • الهی زاده، محمدحسین و سیروسی، راضیه (1393)، الگوسازی مسکن بر پایه سبک زندگی اسلامی، سبک زندگی دینی، سال 1، شماره 1، 35-52.
  • یزدان فر، عباس؛ حسینی، باقر و زرودی، مصطفی (1392)، فرهنگ و شکل خانه (مطالعه موردی: خانه‌های سنتی شهرستان تنکابن و رامسر)، فصلنامه مسکن و محیط روستا، دوره 32، شماره 144، 17-32.
  • Adler, A. (1956), The Individual Psychology of Alfred Adler, NewYork, Basic Books Inc.
  • Giddens, A (1995), Modernity and Self Identity: Self and Society in the Late Modern Age. Stanford, California: Stanford University Press.
  • Fern, E.F. (2001), Advanced Focus Group Research, London, Sage Publications.
  • Wolman, B. (1981). Contemporary Theories & System in Psychology, Plenum Press.