تحلیل و بررسی ملاحظات سیاسی، دفاعی و امنیتی آمایش سرزمین در مناطق مرزی کشور (موردمطالعه: استان ایلام)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه امام حسین (ع)، ایران

2 دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی تهران، ایران و نویسنده مسئول

چکیده

درک صحیح از محیط امنیتی و ساختار قدرت و رقابت موجود در آن بیشترین تأثیر را بر شکل سیاست‌های امنیتی و دفاعی هر کشور دارد. بدین­منظور آمایش سرزمین ازجمله روش‌هایی است که دولت‌ها به‌منظور رسیدن به امنیت پایدار و کاهش آسیب‌پذیری سرمایه‌های حیاتی جامعه در برابر تهدیدات در دستور کار خود قرار داده‌اند. دراین‌بین امنیت مناطق مرزی که اغلب منبع برخورد و اصطکاک بین کشورها بوده از اهمیت ویژه­ای برخوردار هستند. در این راستا پژوهش حاضر باهدف شناخت ملاحظات امنیتی- دفاعی و سیاسی در استان مرزی ایلام و نقش آن در سازمان‌دهی فضا انجام‌گرفته است. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و از نوع تحقیقات شناختی محسوب می‌شود. برای انجام پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته‌شده و جمع‌آوری داده‌ها به‌صورت اسنادی صورت گرفته است. نتایج نشان می­دهد استان ایلام طی دهه‌های اخیر درروند توسعه با مشکلاتی همراه بوده و همپای سایر نقاط کشور توسعه‌نیافته و با انواع تهدیدات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و نظامی- امنیتی روبه‌رو بوده است. تهدیداتی از قبیل قرارگیری در معرض مخاطرات طبیعی مانند زلزله، سیل، فرسایش بادی، خشک‌سالی، تهدیدات اجتماعی- اقتصادی مانند نرخ بالای بیکاری، طلاق، خودکشی و تهدیدات نظامی مانند وجود گروهک­های تروریستی و معاند نظام و فعالیت­های آن‌ها به‌ویژه مناطق شمالی استان، ناامنی در کشور همسایه عراق، گروهک­های تکفیری و... دامن‌گیر این استان بوده­اند که توسعه استان را بیش از بیش عقب انداخته و تشکیل بستری امن را برای شکل­گیری فعالیت­های توسعه افزا را با مشکل مواجه ساخته­اند.