اولویت‌بندی منابع تأمین آب فضای سبز و تفکیک آن از آب شرب شهری (مطالعه موردی منطقه کرهرود اراک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشکده فنی- مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی-واحد اراک، نویسنده مسئول

2 پژؤهشگر دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

به علت محدودیت منابع آب شیرین، آلوده شدن تدریجی آنها و افزایش روزافزون جمعیت و تقاضای آب برای مصارف گوناگون، اعمال مدیریت صحیح و هوشمندانه منابع آب در مقیاس‌های محلی، منطقه‌ای و ملی در استفاده بهینه و حفاظت منطقی آن ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. در این تحقیق ضمن بررسی وضعیت موجود و توسعه فضای سبز، نیاز آبی و منابع تأمین آب فضای سبز، ضوابط و مبانی طرح، گزینه‌های مختلف انتقال و توزیع آب به لحاظ فنی و اقتصادی بررسی و سناریو مناسب معرفی گردید. به طوریکه پس از تعیین موقعیت و مشخصات منابع آبی و پارک‌ها و فضای سبز حومه شهری کرهرود و همچنین حجم آب مصرفی قطعات در هر دور آبیاری، مسیر اتصال منابع آبی به قطعات فضای سبز طراحی شد. این کار ابتدا با تعیین نقاط ارتفاعی و طول مسیر شبکه (کوچه‌ها و خیابان‌ها) آغاز شد. بر این اساس بهترین مسیرهای شبکه بر اساس کوتاه‌ترین مسافت، شیب توپوگرافی و هیدرولیکی که درنهایت کمترین هزینه را نیز باید در بر داشته باشد در چندین مرحله بازبینی و کنترل ترسیم شد. مبنای محاسبات انتقال آب معادلات هیزن- ویلیامز جهت محاسبه افت فشار و دیگر معادلات هیدرولیکی موردنیاز که در پیوست ارائه‌شده، بوده است. پس‌ازاین مرحله، با در نظر گرفتن مبانی و ضوابط طراحی سه سناریو اتصال و انتقال آب فضای سبز بررسی شد و درنهایت بر اساس بررسی نحوه تطبیق منابع آبی با مصارف بخش فضای سبز، با توجه به بخش نوبت‌بندی آب، مقدار منابع آب قابل‌دسترس ازنقطه‌نظر کمبود آب در افق 20 ساله در هر سه سناریو بررسی شد و سناریو مناسب ارائه گردید

کلیدواژه‌ها


  1.  

    1. امیدوار، ک. 1386. مقدمه‌ای بر آبخیزداری. مرکز انتشارات دانشگاه یزد، 292 ص.
    2. حسین نژاد، م.ر. و قدیمی عروس­محله، ف. 1382. بررسی بحران آب زیرزمینی در حوضه آبریز دشت اراک. همایش دویستمین سال بنیان شهر اراک، دانشگاه علم و صنعت واحد اراک. 5 ص.
    3. درویش‌زاده، ع. 1383. زمین‌شناسی ایران (چینه‌شناسی، تکتونیک، دگرگونی و ماگماتیسم). موسسه انتشارات امیر کبیر تهران، 434 ص.
    4. علیزاده، ا. 1387. اصول هیدرولوژی کاربردی. چاپ بیست و پنجم، دانشگاه امام رضا،870 ص.

    اسماعیلی, کاظم و مهدی دری (2015) بررسی تأثیر جداسازی آب سرباز آب مصرفی فضای سبز در میزان کاهش مصرف آب و کاهش هزینه‌ها (مطالعه موردی شهر قاین)- سامانه‌های سطوح آبگیر باران, دوره (3), شماره (6), سال (2015-5), صفحات (1-8)

    1. مقدسی، م.س.، علوی مقدم، م.ر.، مکنون، ر. و مقدسی، ع. 1385. غلظت نیترات و ضرورت کنترل آن در آب آشامیدنی شهر اراک. اولین همایش تخصصی مهندسی محیط‌زیست، 9 ص.
    2. مهدوی، م. 1381. هیدرولوژی کاربردی. جلد 1، انتشارات دانشگاه تهران، 364 ص.
    3. مهندسین مشاور پارس جویاب، خلاصه گزارش مطالعات مرحله اول و دوم طرح آب‌رسانی و آبیاری فضای سبز شاهین‌شهر، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
    4. نوری، غ. و مهدی نسبم. 1390. بررسی توزیع مکانی و فضایی فضای سبز شهری مطالعه موری: شهر پلدختر، مجموعه مقالات یازدهمین کنگره ملی جغرافیا دانان ایران، دانشگاه شهید بهشتی،24 و 25 شهریور.
    5. رزمجوئی نازیلا، محمد مهدوی، حمیده افخمی، محسن محسنی ساروی، بهارک معتمد وزیری (1397) کنترل سیل و تأمین آب موردنیاز جهت آبیاری فضای سبز با استفاده از طرح مدیریت استحصال رواناب‌های شهری (مطالعه موردی: منطقه 22 تهران)- علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره بیستم، شماره چهار، زمستان 97

     

    1. سلمان شوشتریان تهرانی فر, علی و انصاری, حسین, بررسی کاربرد پساب‌های شهری تصفیه‌شده در آبیاری گیاهان فضای سبز شهری مشهد، مشهد پژوهی, دوره (1), شماره (4), سال (2010-7), صفحات (1-29)
    2. بابائیان, ایمان, انصاری قوجقار, محمد, پورغلام آمیجی, مسعود, پارسی, احسان. (1399). محاسبه نیاز آبی فضای سبز شهری با استفاده از روش کالیفرنیا (مطالعه موردی: منطقه 4 شهرداری تهران). نیوار, 44(110111), 141-154. doi: 10.30467/nivar.2020.249010.1171
    3. انصاری قوجقار, محمد, پارسی, احسان, لیاقت, عبدالمجید, سلاجقه, علی. (1400). ارزیابی روش‌های برآورد نیاز آبی گیاهان فضای سبز شهری. پژوهش‌های اقلیم‌شناسی, 1400(46), 43-56.
    4. امینی, دانیال, یوسف گمرکچی, افشین, علی پوری, احسان. بهینه‌سازی تخصیص آب بین محصولات مختلف، مطالعه موردی: غرب استان اصفهان. فصلنامه آماد و فناوری دفاعی, 1401; 5(1): 11-38.
    5. افشارتبار, رسول, رحیمی, جابر. اولویت‌بندی کشت محصولات زراعی آب اندوز بر اساس اصل مزیت نسبی. فصلنامه آماد و فناوری دفاعی, 1401; 5(2): 115-136.

     

    1. دبیری, دانیال, میرمحمدصادقی, امید. بهینه‌سازی خطوط انتقال آب به کمک الگوریتم مورچه (مطالعه موردی: انتقال آب بهشت‌آباد). فصلنامه آماد و فناوری دفاعی, 1399; 3(4): 119-136.

    16-Mays, Larry W. (1999), Hydraulic Design Handbook, McGraw Hill

    17- Graffiti, greenery and obesity in adults: secondary analysis on European cross-sectional survey’, Ellaway et al., British Medical Journal 17 (2005), p 331

    18- Green spaces, better places: final report of the urban green spaces task force, DTLR, 2002.

    19-Transforming places: housing investment and neighbourhood market change,

     20- Bramley, G, Karley, N K, Leishman, C, Morgan, J and Watkins, D, Joseph Rowntree Foundation, 2007.