دانشجوی دکتری علوم سیاسی/مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی دانشگاه شاهد تهران، تهران، ایران
چکیده
در این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی چالش‌های موجود در دیپلماسی آب ایران و ترکیه بررسی و شناسایی شد. فرضیه پژوهش این است که به رغم مطرح شدن دیپلماسی آب در حل اختلافات موجود بر سر حوضه‌های آبریز مشترک بین ایران و ترکیه، اما به دلیل عدم وجود عنصر اعتماد، همکاری نکردن دو کشور و مشارکت پایین بازیگران دولتی و غیردولتی بین دو کشور موفقیت‌آمیز نبوده است، هر چند فرایند دیپلماسی آب موجب گردیده است تا از منازعات شدید سیاسی در روابط ایران و ترکیه در منطقه جلوگیری گردد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد دیپلماسی آب به‌عنوان یک ابزار سیاست خارجی، موجب مشارکت سیاسی بیشتر در مدیریت تعاونی آب‌های مشترک می‌گردد، ابزارهای لازم را برای رفع تعارضات آب مشترک فراهم می‌آورد و نقاط کانونی جدیدی را برای دیپلماسی آب ارائه می‌دهد، اما بررسی روابط ایران و ترکیه در خصوص آب‌های مشترک نشان داد که دیپلماسی آب نتوانسته است در حل اختلافات موجود موفقیت‌آمیز باشد. پروژه گاپ و تاثیراتی که این پروژه بر تالاب هورالعظیم و مخاطرات زیست-محیطی که به ویژه در غرب کشور ایران ایجاد نموده است نشان از عدم موفقیت نقش دیپلماسی آب در روابط دو کشور است. هر چند باید گفت که دیپلماسی آب موجب گردیده است تا از منازعات سیاسی شدید دو کشور در منطقه غرب آسیا جلوگیری شود. در مجموع باید گفت درک صحیح از چنین موضوعاتی برای حمایت از بحث‌های مثمرثمر بین کشورها در مورد طراحی قانونی مشخص به‌منظور تحقق نیازهای خاص آن‌ها در زمینه دیپلماسی آب بسیار مهم است.
)