ارائه الگوریتم فراابتکاری ترکیبی بهبود‌یافته برای حل زمان‌بندی کار کارگاهی انعطاف‌پذیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، مدیریت صنعتی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

2 استادیار، مدیریت صنعتی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

چکیده

مسئله‌ی زمان‌بندی کار کارگاهی انعطاف‌پذیر یکی از سخت‌ترین و مهم‌ترین مسائل برنامه‌ریزی زمان‌بندی تولید بوده و به‌طورگسترده در بسیاری از صنایع مورداستفاده قرار می‌گیرد. به دلیل وجود تعداد جواب‌های ممکن بسیار زیاد، تعیین راه‌حل بهینه برای مسائل با اندازه‌های متوسط و بزرگ در یک زمان مناسب برای مسئله‌ی زمان‌بندی کارکارگاهی انعطاف‌پذیر امکان‌پذیر نبوده، لذا در زمره‌ی مسائل NP-hard محسوب ‌گردیده که برای حل آن‌ها الگوریتم‌های فراابتکاری کاربرد بسیاری دارند. این تحقیق با هدف ارائه‌ی یک روش ترکیبی و نوآورانه، برای ایجاد یک الگوریتم فراابتکاری ترکیبی جدید به‌منظور بهینه‌سازی در مسئله‌ی زمان‌بندی کار کارگاهی انعطاف‌پذیر ازطریق اثرگذاری در تولید جمعیت اولیه که منجربه کاهش زمان تکمیل کل در سیستم‌های تولیدی می‌شود، طراحی شده که در این روش ترکیبی، دو الگوریتم فراابتکاری ژنتیک و جستجوی ممنوعه با هم ادغام گردیده و یک الگوریتم فراابتکاری بهبودیافته ارائه شده‌است. الگوریتم بهبودیافته تمرکز بر تولید جمعیت اولیه‌ی پالایش‌شده و بهبودیافته‌ی گروهی ازطریق استفاده از لیست ممنوعه‌ی حاصله از الگوریتم جستجوی ممنوعه به‌عنوان جمعیت اولیه برای الگوریتم ژنتیک دارد که در تحقیقات قبلی این موضوع یعنی تولید یک جمعیت اولیه‌ی گروهی مناسب و اصلاح‌شده توسط ترکیب الگوریتم‌ها انجام نشده است. ابتدا مدل ریاضی مسئله بیان شده و در ادامه الگوریتم‌های مورداستفاده در نرم‌افزار Matlab کدنویسی و به‌وسیله حل مسائل زمان‌بندی کار کارگاهی انعطاف‌پذیر در ابعاد مختلف به مقایسه‌ی عملکرد الگوریتم‌ها پرداخته می‌شود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد الگوریتم ارائه‌شده ازطریق اصلاح جمعیت اولیه نتیجه‌ی بهتری نسبت به دو الگوریتم پایه‌ی ترکیب (ژنتیک و جستجوی ممنوعه) و دو الگوریتم بهینه‌سازی ازدهام ذرات و کلونی مورچه‌ها داشته است.

کلیدواژه‌ها