سیاست‌های همکاری‌ دفاعی جمهوری اسلامی ایران با جمهوری خلق چین در حوزۀ علم و فناوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جغرافیای سیاسی، دانشکدۀ دفاع ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

2 دانشیار مدیریت استراتژیک، دانشکدۀ دفاع ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

3 دانشیار علوم دفاعی راهبردی، دانشکدۀ فرماندهی و ستاد دافوس آجا، تهران، ایران

4 دانش آموختۀ دکتری علوم دفاعی راهبردی، دانشکده دفاع ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران (نویسندۀ مسئول)

چکیده

همکاری دفاعی میان ایران و چین در سال‌های اخیر به یکی از محورهای مهم مناسبات راهبردی این دو کشور تبدیل‌شده است. توسعه علم و فناوری به‌عنوان ارکان اصلی در توسعه پایدار هر کشور، تأثیر زیادی بر پیشرفت اقتصادی، سیاسی و دفاعی دارد. دولتمردان به‌منظور تحقق اهداف کلان، بر افزایش توان علمی و فناورانه کشور تأکید دارند. همکاری در حوزه علم و فناوری هم‌ریشه در تغییرات ژئوپلیتیکی منطقه‌ای و جهانی دارد و نشان‌دهندۀ تلاش ایران و چین برای تقویت دیپلماسی و پیوندهای دفاعی و امنیتی به‌منظور مواجهه با چالش‌ها و تهدیدهای مشترک است. هدف اصلی این مقاله تدوین سیاست‌های همکاری دفاعی جمهوری اسلامی ایران با چین در حوزه علم و فناوری، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی-توسعه‌ای با رویکرد تحلیل آمیخته، است که با انجام مطالعات نظری و مصاحبه‌های تخصصی مرتبط با موضوع تحقیق، با تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش‌های آماری توصیفی، استنباطی و تکنیک‌های (MAXQDA) و تحلیل (محیطی حوزۀ علم و فناوری) است. پس از تهیه ماتریس‌های ارزیابی عوامل داخلی و خارجی و احراز روایی و پایایی نتایج، ابتدا سیاست‌های بخشی و در ادامه سیاست‌های نهایی تدوین شد. نتایج تحقیق گویای این نتایج است که مهم‌ترین سیاست‌ها شامل انتقال فناوری‌های پیشرفته و بومی‌سازی (تمرکز بر انتقال فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی و نانو)، سرمایه‌گذاری و نوآوری پایدار (ایجاد سرمایه‌گذاری‌های مشترک برای توسعه زیرساخت‌ها و تضمین پایداری نوآوری)، ظرفیت‌سازی انسانی (تربیت نیروی متخصص)، مدیریت مالکیت فکری و امنیت (تعیین حقوق مالکیت معنوی برای دستاوردهای مشترک) و استانداردسازی و تطبیق بین‌المللی (رعایت استانداردهای بین‌المللی در مناسبات آموزشی و استانداردسازی) می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات