بررسی چالش‌های امنیتی بحران کم‌آبی در حوضه آبی زاینده‌رود

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی و معاون دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد،خراسان رضوی،ایران

2 دانشچوی دکتری علوم سیاسی،گروه علوم سیاسی،دانشگاه حقوق و علوم سیاسی،دانشگاه آزاد اسلامی،واحد مشهد، خراسان رضوی،ایران

3 استاد یار و عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی،دانشگاه آزاد اسلامی مشهد،خراسان رضوی،ایران

چکیده

چکیده
مقاله حاضر به بحران آب در حوضه فلات مرکزی ایران، به ویژه با تمرکز بر زاینده‌رود، و پیامدهای امنیتی اجتماعی- سیاسی متناظر با بحران آب ذیل چارچوب امنیت زیست‌محیطی می‌پردازد. در این مقاله به عنوان یک مطالعه تطبیقی با استفاده از مفهوم امنیت زیست‌محیطی بری بوزان و چارچوب نظری موسوم به «آب، صلح و امنیت» و کاربرد روش ترکیبی اسنادی-تحلیلی و مقایسه‌ای به پرسش از عوامل محیطی و سیاسی-اجتماعی، و مؤلفه‌های امنیتی ناشی از تنش‌های آبی پرداخته ایم. از آنجا که بحران آبی و مدیریت ناکارآمد منابع متعاقبا به چالش‌های درهم تنیده زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی – سیاسی خواهد انجامید هدف از مقاله حاضر بررسی ابعاد و پیامدهای امنیتی بحران آب نظیر تنش‌های محلی، ناآرامی‌های اجتماعی و نزاع بر سر تخصیص منابع و متعاقبا آثار امنیتی – سیاسی متناظر است. لذا کوشیده شده است در یک پژوهش تطبیقی با تبیین ارتباط پیچیده بین بحران آب و تنش‌های اجتماعی-سیاسی، ذیل چارچوب امنیت زیست‌محیطی،زمینه‌های بالقوه تهدیدزا مورد شناسایی قرار گرفته و امکان درک پیچیدگی‌های بحران آب در نمونه موردی حوضه فلات مرکزی ایران برای سیاستگذاران فراهم گردد. یافته‌های پژوهش بر اساس چارچوب تحلیلی امنیت زیست محیطی باری بوزان نشان می‌دهد‌، کاهش منابع آبی و کمبود منابع آبی، چالش‌های امنیتی در حوزه‌های اقنصادی، کشاورزی،اجتماعی و همچنین تنش‌های منطقه‌ای در فلات مرکزی به خصوص اصفهان و چهارمحال و بختیاری را در پی داشته و دارد. به بیان بهتر یافته‌ها نشان می‌دهد ریشه برخی از تهدیدهای امنیتی هم‌چون درگیری منطقه‌ای، بیکاری، مشکلات اقتصادی و اختلافات داخلی ریشه در بحران‌های آبی در ایران دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار