بررسی وضعیت اقلیم دفاعی مناطق جنوب شرقی کشور با استفاده از شاخص اقلیم نظامی (MCI)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آب‌وهواشناسی سینوپتیک، دانشگاه خوارزمی، تهران و نویسنده مسئول

2 کتری اقلیم‌شناسی و مسئول کارگروه اقلیم‌شناسی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی، تهران

چکیده

   آب‌وهوا به‌طور قابل‌توجهی بر امکان استفاده از نیرو­های نظامی و عملیات پس ‌ازآن تأثیر می‌گذارد؛ بنابراین نیروهای نظامی باید به تجهیزات ویژه و سازگاری با شرایط محیطی توجه داشته باشند. در این پژوهش به بررسی وضعیت اقلیم دفاعی مناطق جنوب شرقی کشور با استفاده از شاخص اقلیم نظامی MCI))[1] پرداخته ‌شده و از آمار فراسنج‌های مختلف هواشناسی 16 ایستگاه همدید در منطقه در طول دوره آماری 30 ساله (2016 -1987) بهره گرفته شد. نتایج  بررسی ماه‌های مختلف سال نشان داد به ترتیب  مهر، آبان و آذر دارای بیشترین مطلوبیت جهت عملیات نظامی هستند، به‌طوری‌ که در ماه مهر، 4 درصد مساحت منطقه موردمطالعه دارای شرایط عالی، 22 درصد خیلی­خوب و 42 درصد مساحت منطقه دارای ارزش توصیفی خوب بر اساس شاخص MCI  هستند و خرداد، تیر، مرداد و شهریور بر اساس این شاخص دارای بیشترین شرایط نامناسب جهت انجام عملیات نظامی می‌باشند  که در این‌ بین نیز تیرماه با ارزش توصیفی در طیف بسیار نامناسب با 44 درصد، نامناسب 20 درصد، شرایط بی‌نهایت ناخوشایند 16 درصد و غیرممکن با 4 درصد بدترین شرایط را دارد. ازنظر توزیع فصلی، پاییز و بهار بیشترین مطلوبیت اقلیمی و زمستان و تابستان نامناسب‌ترین شرایط را بر اساس این شاخص دارند. بر اساس نتایج مهم‌ترین فراسنج‌های اقلیمی مؤثر در وضعیت اقلیم نظامی منطقه، درجه حرارت و سرعت باد است که درصد فراوانی رخداد و تأثیرگذاری آن­ها در سطح منطقه بیشتر از سایر فراسنج‌های اقلیمی است.
 
[1] Military Climate Index

کلیدواژه‌ها


بشیریان، فاطمه؛ شمسی­پور، علی­اکبر؛ عیسی­نژاد آتشگاه، سید محمد(1391). تقویم آسایش اقلیمی دوره­های آموزشی نیروهای دریایی راهبردی در بندر چابهار. اولین همایش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران- 28 لغایت 30 بهمن 1391.
پاینده، نصرالله(1383). مقدمه­ای بر اقلیم نظامی و مهندسی رزمی، فصلنامه علوم نظامی، شماره 22: 25-41.
جهان­تیغ، رضا؛ فخری، سیروس؛ ادراکی، مریم؛ اروجی، حسن، (1394)، ارزیابی ظرفیت‌های اقلیم دفاعی سواحل شمالی خلیج‌فارس با تأکید بر دفاع غیرعامل، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال سیزدهم، شماره 52، صص 87-115.
حاجی­لو، معصومه، 1395. ارزیابی و پهنه­بندی تقویم اقلیم نظامی استان آذربایجان غربی، پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیای دفاع مقدس، دانشگاه ارومیه.
حنفی، علی؛ خوشحال­دستجردی، جواد؛ اوصانلو، علی، (1392)، ارزیابی شاخص دمای مؤثر استاندارد در نیمه غربی کشور به­منظور برنامه­ریزی فعالیت نیروهای نظامی و انتظامی. پژوهشنامه مطالعات مرزی، سال 2، شماره 2، صص23-1.
حنفی، علی؛ خوشحال­دستجردی، جواد؛ علیجانی، بهلول؛ فخری، سیروس، (1393)، ارزیابی و پهنه­بندی وضعیت اقلیم دفاعی نیمه غربی کشور با استفاده از شاخص اقلیم دفاعی (DCI)، پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، سال 2، شماره 6، صص 27-56.
حنفی، علی؛ خوشحال­دستجردی، جواد، (1393)، ارزیابی و پهنه‌بندی تقویم اقلیم نظامی مناطق مرزی هم‌جوار با کشور عراق، فصلنامه مدیریت نظامی، دوره چهار، شماره 54: 155-178.
سرمد، محمدرضا، (1390)، نقش و جایگاه پدافند غیرعامل در زنجیره تأمین مناطق کویری. فصلنامه مطالعات انتظامی شرق، پیش‌شماره: 15-36.
صفوی، رحیم، (1369). نقشه در اطلاعات و عملیات، مجله سپهر، جلد 1، شماره 2: 28-23.
کاویانی، محمدرضا؛ علیجانی، بهلول، (1389)، مبانی آب‌وهواشناسی، انتشارات سمت.
 
Ambrose, S. (1998). The Victors. New York: Simon and Schuster, Inc.
Brand, S. (1981). Weather and the military: A historical perspective. National Weather Digest 6:8-10
Caldwell, D. R., Ehlen, J., & Harmon, R. S. (Eds.). (2005). Studies in military geography and geology. Springer Science & Business Media.
Clairborne, R. (1970). Climate, Man, and History. New York: W.W.W. Norton Company.
Crook, J. C. (2009). Climate analysis and long range forecasting of dust storms in Iraq (Doctoral dissertation, Monterey, California. Naval Postgraduate School).
Espach, R., Zvijac,D., Filadelfo, R. 2016. Impact of Climate Change on U.S. Military Operations in the Western Pacific. MCU Journal, special issue Climate Change & Policy,  doi:10.21140/mcuj.2016si05.
Espo, D. (2003). “Storm, battles stall U.S. Push,” Phoenix, AZ, East Valley Tribune, 26 March 2003.
Farish, Matthew. (2009). “Military and Geography”, International Encyclopedia of Human Geography, vol. 7.
Gellasch, C. (2004). Groundwater - Past, present, and future uses in military operations. In Studies in Military Geography and Geology, D.R. Caldwell, J. Ehlen, and R.S. Harmon, eds., Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic Publishers, 307-319.
Greeley, J. (2001). Desert One: A mission of hope turned tragic. A case of what could’ve been. Airman Magazine. (Online Version: http://www.af.mil/news/ airman/0401/hostage.html)
Huchthausen, P. (2003). America’s Splendid Little Wars: A Short History of U. S. Military Engagements: 1975-2000. New York: Viking Press.
Huchthausen, P. (2003). America’s Splendid Little Wars: A Short History of U. S. Military Engagements: 1975-2000. New York: Viking Press.
King, W.C., Harmon, R.S., McDonald, E., Redmond, K., Gilies, J., Doe, W.W., Warren, S., Gilewitch, D., Morrill, V., Stullenbarger, G., and Havrilo, L. (2004). Scientific characterization of desert environments for military testing, training and operations: Unpublished report for US Army Yuma Proving Ground, Yuma, AZ.
LaJoie, M. R. (2006). The impacts of climate variations on military operations in the Horn of Africa (Doctoral dissertation, Monterey, California. Naval Postgraduate School). ‏
 
Montgomery, C. S. (2008). Climatic variations in tropical West African rainfall and the implications for military planners (Doctoral dissertation, Monterey, California. Naval Postgraduate School).
Moss, S. M. (2007). Long-range operational military forecasts for Afghanistan (Doctoral dissertation, Monterey, California. Naval Postgraduate School).
Newmann, J. (1975). Great historical events that were significantly affected by the weather - I. The Mongol invasion of Japan. Bulletin of the American Meteorological Society 61:1167-1171.
Perrett, B. (1988). Desert Warfare: From its Roman Origins to the Gulf Conflict. Wellingborough, UK: Stephens, Ltd.
Ryerson, C. C., Page, L., erdc-crrel, H., & Spears, L. M. (2010). J7. 3 applied climatology guidance for development of army materiel for world wide use.
Scott, H.M. (1996). Great Northern War. In Reader's Companion to Military History. R. Crowley and G. Parker, eds. New York: Houghton Mifflin Company, 187-188.
Stagg, J.M. (1971). Forecast for Overlord. London: Ian Allen, Ltd.
Tarle, E. (1942). Napoleon’s Invasion of Russia, 1812. New York: Oxford University Press.
Toppe, A. (1952). Desert warfare: German experiences in World War II. Fort Leavenworth, KS: Combat Studies Institute.
Toppe, A. (1952). Desert warfare: German experiences in World War II. Fort Leavenworth, KS: Combat Studies Institute.