1
استاد گروه مدیریت فناوری اطلاعات دانشگاه تربیت مدرس
2
تربیت مدرس
چکیده
با وقایع سال‌های اخیر در صحنة بین‌المللی، از جمله خروج آمریکا از افغانستان و جنگ اوکراین، نظم تک‌قطبی آمریکامحور که در دو دهة اخیر بر جهان حاکم بود با مخاطرات جدی رو‌به‌رو شد و اکنون جهان در آستانة یک نظم جدید قرار دارد. فناوری‌های مبتنی بر وجوه انسانی که برای کمک به انسان در حل مشکلات اجتماعی شکل گرفته‌اند در تعیین جایگاه یک کشور در این نظم جدید جایگاه مهمی دارند. این دسته از فناوری‌ها فناوری نرم نامیده می‌شوند. در پژوهش حاضر، با روش تحلیل تاریخی، عوامل قدرت جوامع و حکومت‌ها در گذر زمان بررسی ، و تلاش شده تا نقش و اهمیت فناوری‌های نرم در قدرت کشورها، با توجه به عوامل قدرت و ضعف حکومت‌های مقتدر در گذر زمان با نگاهی به ویژگی‌های خاص عصر حاضر تبیین گردد. ارتباطات و دسترسی به زیرساخت‌های ارتباطی متناسب با هر عصر و منطقه از مهم‌ترین عوامل قدرت جوامع مقتدر در گذر تاریخ بوده است. در عصر حاضر که عصر اطلاعات و شبکه نامیده می‌شود، ارتباطات اهمیتی بیش‌از‌پیش یافته و مؤلفه‌های نرم قدرت از جمله قدرت در شبکه به جزئی اساسی از ملزومات قدرت حکومت‌ها تبدیل شده است. مهم‌تر از دسترسی به زیرساخت‌های سخت ارتباطات در عصر حاضر، محتوای منتقل‌شده بر این بستر است که از فناوری‌های نرم ناشی می‌شود. محتوا و فناوری نرم می‌تواند از فناوری‌های سخت جدید فرصت یا تهدید خلق کند. در مقابل، انزوای خودخواسته و راهبردهای مسدودسازی ناشی از دیدگاه‌های فناوری‌هراسانه، با تضعیف جایگاه کشور در شبکه‌های ارتباطی، قدرت نرم کشور را با چالش‌های جدی رو‌به‌رو می‌کنند.
)